Pfaffisch
| Pfaffisch | ||||
| Gesproken in | Brasschaat | |||
| Sprekers | 15 | |||
| Rang | 7103 | |||
| Taalfamilie |
|
|||
| Officiële status | ||||
| Officieel in |
Nergens |
|||
| Taalorganisatie | - | |||
| Taalcodes | ||||
| ISO 639-1 | pf | |||
| ISO 639-2 | pfa | |||
| ISO 639-3 | pfa | |||
|
||||
Pfaffisch is een taal die behoort tot de West-Germaanse tak van de Germaanse talen. Ze is nauw verwant aan het Nederlands en het Duits en is in verre mate wederzijds verstaanbaar met beide talen. De taal heeft slechts een zeer beperkt aantal moedertaalsprekers, allemaal leden van de weledele familie Pfaff. Het Pfaffisch wordt echter ook als tweede taal gesproken en begrepen door een groot aantal Nederlandstaligen. Het prestige dat aan de taal gekoppeld is, heeft wellicht veel te maken met haar moedertaalsprekers: de adelijke familie der Pfaffs is bekend van haar eigen realityserie en stamt af van wereldkeeper Jean-Marie Pfaff die immens populair is in België omwille van zijn prachtige blonde krullen, wereldsaves en sympathieke voorkomen.
Geschiedenis[bewerken]
Taalkundigen zijn het er niet over eens of het Pfaffisch een creooltaal is die is ontstaan uit taalcontact tussen Duits- en Nederlandstaligen, dan wel een eeuwenoude eigen taalontwikkeling heeft doorgemaakt, in contact met maar desondanks afzonderlijk van het Nederlands en het Duits. Door de vele Nederlandse leenwoorden in het Pfaffisch is dit echter moeilijk met zekerheid vast te stellen. De ontwikkeling van de taal is slecht gedocumenteerd omdat geschreven bronnen schaars zijn, mogelijk ten gevolge van de laaggeletterdheid van de sprekers. Tegenwoordig zijn typologen het er wel over eens dat Pfaffisch geen Nedersaksische taal is, zoals vroeger wel eens werd aangenomen.
Klanken en spelling[bewerken]
Het Pfaffisch werd lange tijd niet geschreven (zie Geschiedenis) maar heeft tegenwoordig een niet-officiële standaard aangenomen die de Duitse spelling benadert. Net zoals in het Duits krijgen niet enkel namen maar alle zelfstandige naamwoorden een hoofdletter. Ten opzichte van het Nederlands verschilt de spelling nog op een aantal punten, bijvoorbeeld voor de klanken in het overzicht hieronder.
| IPA | Nederlands | Duits | Pfaffisch |
|---|---|---|---|
| u | oe | u | u |
| y | uu | ü | ü |
| ø | eu | ö | ö |
| ʃ | sj | sch | sch |
| s | s | ß | ß |
| z | z | s | s |
Qua fonologie leunt het Pfaffisch dichter aan tegen het Duits en zijn affricaten zoals /pf/, /ts/ en /dz/ fonemisch.
Ook de stemhebbende velaire plosief /g/, zoals in het Franse garçon, is een Pfaffisch foneem. In tegenstelling tot het Duits, echter, kent het Pffafisch tevens de stemhebbende palatale fricatief /ʝ/, de zogenaamde zachte g in gaan of leggen. Beide klanken worden geschreven met een <g>, wat bij leerders soms tot verwarring kan leiden. Over het algemeen wordt in het Pfaffisch de <g> aan het begin van een woord uitgesproken als /g/, en een intervocalische <g> als /ʝ/. Een <g> aan het einde van een woord wordt, voor zover het voorkomt, uitgesproken als /x/ (zoals in weg).
Woordenschat[bewerken]
De woordenschat van het Pfaffisch bevat veel cognaten met zowel het Duits als het Nederlands. Een opvallende eigenschap is dat functiewoorden en woorden uit gesloten woordklassen vaak overeenkomen met hun Duitse equivalenten, terwijl inhoudswoorden vaak Nederlands getint zijn, weliswaar aangepast aan de Pfaffische fonologie.
Toch is de Pfaffische woordenschat niet louter een mengeling van Duitse en Nederlandse woorden. Het kent ook een heel aantal samenstellingen die in geen enkele andere taal bestaan (zelfs niet als leenvertaling), maar die toch etymologisch transparant zijn voor sprekers van zowel het Duits als het Nederlands. Voorbeelden zijn Schweinepuperei ('rotzooi'), scheißrufen ('schelden'), en zwölfundschwanzig ('tweeëndertig').
Grammatica[bewerken]
Het Pfaffisch is een taal in transitie op het vlak van morfologie en syntaxis. Het heeft nog steeds een rijke morfologie met drie woordgeslachten en vier naamvallen maar beide blijken in verval. Het Pfaffisch heeft een vaste woordvolgorde die feitelijk volledig gelijk loopt met die van het Nederlands, wat de nood voor het gebruik van naamvallen vermindert. Verbuigingen volgens naamval vindt men dan ook vooral in vaste constructies en na bepaalde voorzetsels terug.
Deze inconsequentie maakt de taal moeilijk te leren, maar door de voortdurend veranderende grammatica zijn sprekers erg tolerant ten opzichte van afwijkingen. Het Pfaffisch is een erg progressieve taal zonder taalacademies of puristische bewegingen die een variant tot standaard verheffen en promoten. Behalve wat blijkt uit het dagelijks taalgebruik, bestaat er geen norm.
Zie ook[bewerken]
Externe links[bewerken]
- Pfaffisch Beta: de meest accurate online vertaler die er bestaat
